1990 ий 7 — 8 апрельыште Йошкар-Ола марий йӱк дене толкыналтын. Тунам «Марий ушемын» I Погынжо эртен. Чылаже 400 утла делегат лийын. Шкетан лӱмеш театр гына огыл, пӱтынь Йошкар-Ола пуйто тиде погын шӱлыш дене шӱлымӧ гай чучын. Делегат-влак самырык да кӱкшӧ шинчымашан лийыныт, тыгодымак шочмо калыкым арален кодымо да тудын илышыжым тӱзатыме тул дене йӱленыт…
Тидлан 30 ий шуэш. Тиде куатле кече лӱмеш «Марий ушемын» тачысе вуйверже оргкомитетым чумырен. Тушко вуйверын еҥже-влак да тӱрлӧ вере илыше чолга марий-влак пурталтыныт.
Лӱмгечылан пӧлеклалтше кугу конференций 12 апрельыште Йошкар-Олаште 10 шагатлан почылтеш да 16 шагат кас марте шуйна. Погын лӱмгече амал дене эртаралтеш гынат, тушко толшо-влак марий калыкын тачысе илышыжын тӱрлӧ пӱсӧ йодышыжым нӧлталыт, каҥашен лектыт, ончыкшым кузе илышашым, мом ыштышашым лончылат да пунчалым луктыт. Тидын нерген кумдарак уверым ме эше ик гана веле огыл савыктена.
А кызыт, пагалыме марий мер пашаеҥ-влак, тендан дечын темлымашым вучен кодына. Поснак ме вучена марий ялла гыч толшо марий активист-влакым да нунын илышым келгын иктешлен, шкеныштын але тусо калык лӱм дене ойлымыштым. Вет калыкын йӱкшым пытартыш жапыште колышташ шонышо вуйлатыше-влак шагал улыт. А «Марий ушем» тиде йодышлан, мӧҥгешла, пеш кугу тӱткышым ойыра. Тендан деч тыгайрак темылан выступленийым вучена: демографий сӱрет – чын да шоя, але кузе шучко ончыклыкым кораҥдаш; республикысе вуйлатыме да вуйлатыше йодыш, молан чын активист-влак Марий Погыныш делегат лийын огыт керт… Тыгак марий йылмын пӱрымашыже, конституцийыш вашталтыш, ончыклык калык перепись да шуко тулеч моло йодышат кугу верым налыт.
Кызыт «Марий ушемын» документше-влак Россий Минюстын Марий Республикысе виктемышкыже кумшо гана регистарцийыш пуымо. Виешак огыт регистрироватле гын, тунам надзорный органыш вуйшиймаш лиеш.
Конференцийын омсаже поро шӱлышан да шонымашан чыла айдемылан почылтын. Пагален ӱжына да вучен кодына. Шонымашдам ончылгоч электрон почтыш колташ лиеш: laid.kozlov@mail.ru
Пагален ӱжына.